ენერგეტიკოსები 2020-2030 წლებში ელექტროენერგიის მოხმარების გაორმაგებას ელიან

თბილისი (BPI) – ქვეყნის ენერგოუსაფრთხოება და ჰიდრორესურსები, ელექტროენერგიის  მოხმარების ყოველწლიურად მზარდი სტატისტიკა და ამ ფონზე ელექტროენერგიის გაზრდილი იმპორტი. როგორ უნდა მოახერხოს ქვეყანამ საჭირო ენერგიის ადგილობრივად გენერირება და რატომ ვერ იყენებს საქართველო სათანადოდ დიდი მოცულობის ჰიდრორესურსებს? როგორც საქართველოს პირველი არხის გადაცემა „ბიზნესპარტნიორში“ სტუმრობისას განახლებადი ენერგიების განვითარების ასოციაციის აღმასრულებელმა დირექტორმა, გიორგი აბრამიშვილმა  განაცხადა, ეკონომიკის ზრდასთან ერთად ქვეყნის ენერგოდეფიციტიც იზრდება და 2025 წლისთვის საკამოდ დრამატულ სახეს მიიღებს, რაც მეზობელ ქვეყნებზე ენერგოდამოკიდებულებასაც გაზრდის.  მისივე განმარტებით, წელს პირვლად საქართველომ ზაფხულში უკვე განახორციელა ელექტროენერგიის იმპორტი.

აბრამიშვილმა აღნიშნა, რომ ქვეყანაში უკვე შეიცვალა ის რეალობა, როდესაც ელექტროენერგიის გენერაციის დეფიციტი მხოლოდ ზამთარში გვქონდა და ზაფხულში გენერაცია ჭარბი იყო. შესაბამისად, მეზობელ ქვეყნებზე ენერგოდამოკიდებულება იზრდება.

„ეკონომიკურ ზრდას შესაბამისად მოხმარების ზრდაც მოჰყვება, მაგრამ მეორეს მხრივ ეს ენერგოდეფიციტიც ძალიან სწრაფი ტემპით იზრდება. ანუ იზრდება დამოკიდებულებაც მეზობელ ქვეყნებზეც, მათ შორის, რბილად რომ ვთქვათ პოლიტიკურად ანგაჟირებულ და არა საბაზრო ეკონომიკაზე აწყობილ მეზობელ ქვეყნებზეც“-განაცხადა აბრამიშვილმა.

როგორც აბრამიშვილი განმარტავს, დღესდღეობით დახლოებით 13 მილიარდ კილოვატს მოვიხმართ და პესიმისტური, ოპტიმისტური და რეალისტური პროგნოზის მიხედვით, ელექტროენერგიის მოხმარების პროგნოზი 2020-2030-ისთვის საშუალოდ 20-დან 26 მილიარდ კილოვატსაათამდე ავა. შესაბამისად ეს მოხმარება ზაფხულის თვეებშიც სწრაფად იზრდება, რაც ტურიზმის ზრდას უკავშირდება. „მეტი სასტუმროები, მეტი კონდიციონერები. ძველი რეალობაა, როცა ზაფხულში ყოველთვის ჭარბი ენერგია გვქონდა და ზამთარში – დეფიციტი. ეს ასე აღარ არის. რამდენიმე წელია თბოსადგურებს ზაფხულის თვეებშიც ვრთავთ. თბოსადგურიც მეზობელ ქვეყნებზე დამოკიდებულებას ნიშნავს, რადგან საკუთარი წიაღისეული არა გვაქვს და თბოსადგურისთვის საჭირო ბუნებრივი აირი შემოგვაქვს. მაგრამ წელს უკვე თბოსადგურების ენერგიაც არ იყო საკმარისი ეს ენერგოდეფიციტ რომ დაგვეფარა და უკვე პირდაპირ იმპორტზეც გადავედით“, – განმარტა აბრამიშვილმა.

მისი განმარტებით,საქართველო ჰიდრორესურსების ქვეყანაა და რაც აქვს, ის პოტენციალი უნდა აითვისოს. ალტერნატიულ ენერგიებში დიდი თანხებიც რომ ჩაიდოს, ის ქვეყანაში არსებულ სურათს რადიკალურად ვერ შეცვლის და ჰიდროს ვერ ჩაანაცვლებს.

მისი განმარტებით,ქვეყანაში ელექტროენერგიის მოხმარება 2020-2030 წლებში სავარაუდოდ გაორმაგდება და 20-26 მილიარდ კილოვატამდე ავა, რაც ქვეყნის ენერგოდამოკიდებულებას გაზრდის, მაშინ როცა საქართველოს ჰიდორორესურების მხოლოდ 20 პროცენტი აქვს ათვისებული.

„თუ ქვეყანა დარჩენილ 80 პროცენტს აითვისებს, არათუ ენერგოდეფიციტი, არამედ წელიწადში ერთი მილიარდი დოლარის სტაბილური შემოსავალიც ექნება.ერთხელ გავაკეთეთ გათვლა. ეს 80 პროცენტი რომ ავითვისოთ, ჩვენი საკუთარი გენერაცია დაახლოებით 50 მილიარდ კილოვატზე ავა, ანუ ორჯერ მეტი იქნება, ვიდრე პროგნოზირებული მოხმარება იქნება 2020-2030 წლისთვის. ეს ნიშნავს, რომ საკუთარ მოხმარებასაც დავაკმაყოფილებთ და დარჩენილი 25 მილიარდი რომ ექსპორტზე, ვთქვათ, კილოვატი 5 ცენტად გავიტანოთ, ყოველ წელს ერთი მილიარდი დოლარის, ანუ დაახლოებით სამი მილიარდი ლარის შემოსავალი გვექნება ქვეყნაში. ეს საკმაოდ სერიოზული ციფრია ჩვენი მსგავსი პატარა ქვეყნისთვის იმისთვის, რომ განახლებადი რესურსის გამოყენებაზე უარი ვთქვათ“, – განაცხადა გიორგი აბრამიშვილმა.

ჰიდროსადგურების პროექტების განხორციელებას რეგიონებში ერთი მხრივ გარემოსდამცველების პროტესტი აფერხებს, მეორეს მხრივ კი მოსახლეობის, რადგან მას ჰიდრორესურსების ათვისებასთან დაკავშირებული სარგებელი ბოლომდე არ ესმის. აბრამიშვილის განცხადებით, მოსახლეობის ნდობის მოპოვება ფართომასშტაბიანი კომუნიკაციის სტრატეგიის მეშვეობით უნდა მოხდეს. მისი ინფორმაციით, სამწუხარო რეალობაა და სერიოზული პრობლემაა სოციალური საკითხი. როგორც აბრამიშვილი აცხადებს, ერთის მხრივ, ფართომასშტაბიანი საკომუნიკაციო სტრატეგია უნდა შემუშავდეს და მოსახლეობასთან კომუნიკაცია ყველა საფეხურზე უნდა გვქონდეს. „ცეცხლის ჩაქრობის პრინციპით კი არ უნდა მივუდგეთ, არამედ ყოველ ჯერზე პროექტების სარგებელზე უნდა ვესაუბროთ“, – განმარტა აბრამიშვილმა.

როგორც მას გარემოსდამცველების პროტესტის მიმართ გარკვეული ეჭვები აქვს, რომ ზოგჯერ მათი პროტესტი პროვოკაციულია.

„მეორე მხრივ, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია და არაერთხელ გვითქვამს, სამწუხაროდ, არსებობს ეჭვები, რომ ის მეზობელი ქვეყნები, რომლებზეც ჩვენი ენერგოდამოკიდებულბა იზრდება, ამ დამოკიდებულების ზრდას ხელს უწყობენ. აქედან გამომდინარე, უკეთესად უნდა ვიმუშაოთ ამ ნაწილშიც, რომ პროვოკაციებს არ ავყვეთ. პირველ რიგში, ჩვენ განახლებად რესურსზე ვსაუბრობთ, ჰიდროს შემთხვევაში. ე.წ. მწვანეებმა რამდენჯერმე განაცხადეს, რომ ჩვენ თბოსადგურების მშენებლობა გადაგვარჩენს. შესაბამისად, მეორე მეზობელ ქვეყანაზე დამოკიდებულებაზეა აქ საუბარი. ის, რომ თბოსადგურები გარემოსთვის ყველაზე მავნე გენერაციის საშუალებაა, ამაზე დავაც არ არის საჭირო“, – განაცხადა გიორგი აბრამიშვილმა.

განახლებადი ენერგიების ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორი მიიჩნევს, რომ ქვეყანამ ალტერნატიული ენერგიები უნდა გამოიყენოს, თუმცა ჰიდრორესურსების ათვისებას საქართველოსთვის პრაქტიკულად ალტერნატივა არა აქვს, რადგან ის ყველაზე იაფ და სტაბილურ ელექტროენერგიას აწარმოებს.

„ჩვენ, რა თქმა უნდა, ალტერნატიული ენერგიის ყველა წყარო უნდა გამოვიყენოთ, თუმცა არის რამდენიმე წინაპირობა, რის მიხედვითაც ჰიდრორესურსი პირველ პლანზე დგას. პირველია ფასი. იმ თანხის მიხედვით, რასაც სახელმწიფო განახლებადი ენერგიების ხელშეწყობაში დებდა, რომ გადახედოთ ყველა აღმოსავლეთ ევროპულ, ევროპულ თუ პოსტსაბჭოთა სივრცეს, გარდა რუსეთისა და აზერბაიჯანისა, რომელსაც საკუთარი ენერგორესურსი აქვთ, ჩვენ განახლებადში ყევლაზე ნაკლებს ვიხდით. თუ ჩვენ გვინდა, სოციალური პრობლემები არ გვქონდეს, უნდა ვიცოდეთ, რომ ჰიდრორესურსი ყველაზე იაფია. მერე არის ქარის რესურსი და ყველაზე ძვირი მზის ენერგია. მეორე პრობლემა, რასაც ვაწყდებით აქ, ქარის ენერგია და მზის ენერგია ყველაზე ძვირია. გარდა ამისა, ქარის და მზის ენერგია არასტაბილურია და პროგნოზირებაც რთული. მათ მარგი ქმედების დაბალი კოეფიციენტი აქვთ. აქედან გამომდინარე, შეუძლებელია, ქვეყნის ენერგოდამოუკიდებლობა ამათ დაეყრდნოს. რაც მთავარია, სარეზერვო ენერგია უნდა არსებობდეს, როგორიცაა თბოსადგური და ჰიდროების ის ნაწილი, რომელსაც კაშხალი და რეზერვუარი აქვს. კაშხლიანი ჰიდროსადგურის მიერ გამომუშავებული ელექტროენერგიის შენახვა შეგვიძლია, რაც ქარსა და მზეს არ აქვს. ჩვენ ვართ ჰიდროს ქვეყნა. ჩვენი ჰიდრორესურსი მცირეა, მაგრამ ეს რესურსი უნდა გამოვიყენოთ. მიუხედავად იმისა, თუ მზად ვიქნებით ალტერნატიულ ენერგიებში მეტი ფული გადავიხადოთ, ეს სურათს რადიკალურად არ შეგვიცვლის. საბოლოო ჯამში, ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკურ ზრდაში და ენერგოდამოუკდებლობაში ალბათ ეს დიდ გარდატეხას ვერ მოახდენს“, – განაცხადა აბრამიშვილმა.