მთავარი ეკონომიკური მოვლენები 6 მაისის დილისათვის

მედიაჰოლდინგ „კომერსანტის“ მმართველი პარტნიორი გიორგი აბაშიშვილი რადიო „კომერსანტზე“ თავის რუბრიკაში – „ბიზნეს ინსაიდერის ბრიფინგი“ მსოფლიო ეკონომიკის მნიშვნელოვან ამბებს მოგვითხრობს.

სანქციები რუსეთის ეკონომიკაზე

FT: უნგრეთის პრემიერ–მინისტრი ვიქტორ ორბანი ევროკომისიის პრეზიდენტს ურსულა ფონ დერ ლაიენს Financial Times-ის მიერ მოპოვებულ წერილში წერს, რომ უნგრეთს არ შეუძლია მხარი დაუჭიროს რუსეთის წინააღმდეგ ევროკავშირის უახლესი სანქციების გეგმას “მისი ამჟამინდელი ფორმით”.

„თუ კომისია დაჟინებით მოითხოვს მისი წინადადების მიღებას, მას მოუწევს სრული პასუხისმგებლობის აღება ევროინტეგრაციის პროცესში ისტორიულ წარუმატებლობაზე“, – განაცხადა ორბანმა.

ბიზნეს ინსაიდერი: რუსეთს ნავთობის მოპოვების 20%-ით შემცირება მოუწევს ევროკავშირის ემბარგოს დაწესებიდან ერთი-ორი წლის განმავლობაში, მაშინაც კი, თუ ჩინეთი შესყიდვებს განაგრძობს, ამბობს ნავთობის წამყვანი ანალიტიკოსი: “ეს მართლაც ყველაზე უარესი სცენარია”.

ატლანტიკური საბჭო რუსეთ-ირანის სანქციების შესახებ შედარებით ანალიზს აქვეყნებს. ირანის შემთხვევაში, მრავალმხრივი სანქციები პირველ რაუნდში ეტაპობრივად განხორციელდა. მაგალითად, აშშ-ის მიერ ირანის ფინანსურ სექტორზე სანქციების დაწესებიდან ორი თვის შემდეგ, SWIFT-მა შეწყვიტა ფინანსური სერვისების მიწოდება ირანის ცენტრალურ ბანკსა და სხვა ირანულ ფინანსურ ინსტიტუტებში. თუმცა, რუსეთის შემთხვევაში, სასჯელი უფრო მყისიერი იყო. აშშ-ის სანქციები რუსეთის ცენტრალურ ბანკზე და რამდენიმე რუსული ბანკისთვის SWIFT-ის გამოყენების ბლოკირება მოხდა უკრაინაში შეჭრიდან რამდენიმე დღეში. ამან მკვეთრად იმოქმედა რუსულ ვალუტაზე, რუბლზე, რომელმაც რამდენიმე საათში დაკარგა ღირებულების 30 პროცენტი. მას შემდეგ რუბლი გარკვეულწილად აღდგა, მაგრამ რუსეთის შესაძლებლობა, განაგრძოს ვალუტის მხარდაჭერა, გაურკვეველია.

IMF ბლოგი: ომი უკრაინაში და სანქციები რუსეთზე იწვევს მნიშვნელოვან ეკონომიკურ ზემოქმედებას, განსაკუთრებით ენერგეტიკაზე. ნავთობის ფასები გაიზარდა, მაგრამ ზრდა მეტწილად შეკავებული იქნა ზოგიერთ ქვეყანაში წარმოების თავისუფალი სიმძლავრის და ზოგ ქვეყანაში ნავთობის სტრატეგიული მარაგის გახსნის წყალობით. ეკონომისტები აკვირდებიან ნავთობის ინტენსივობას შედარების გზით, თუ რამდენი ბარელია საჭირო 1 მილიონი აშშ დოლარის მთლიანი შიდა პროდუქტის წარმოებისთვის და ეს მაჩვენებელი 3.5 ჯერ მეტია იმ პერიოდთან შედარებით, როდესაც ასევე ნახტომისებური ზრდა იყო 1973-1974 წლებში.

FT: რუსეთის ეკონომიკამ შეიძლება გაუძლოს ევროკავშირის მხრიდან ნავთობზე ემბარგოს დაწესებას. ბრიუსელმა ოთხშაბათს შემოგვთავაზა ღონისძიება, რომელიც აკრძალავს რუსული ნავთობის ყველა იმპორტს წლის ბოლომდე. გეგმას აქვს პოლიტიკური სიმძიმე, მაგრამ ზოგიერთი ანალიტიკოსი თვლის, რომ ის ვერ მიაყენებს საკმარის დარტყმას რუსეთის ეკონომიკას. ნედლი ნავთობის ფასები არსებითად გაიზარდა, რაც რუსეთს ნაწილობრივ დაუბალანსებს ევროპის ბაზრის დაკარგვის ხარჯებს.

Reuters: ხუთშაბათს სენატის კომიტეტმა მიიღო კანონპროექტი, რომელიც ნავთობის ექსპორტიორი ქვეყნების ორგანიზაციასა (OPEC) და პარტნიორებს სამართლებრივი სარჩელის წინაშე აყენებს ნედლი ნავთობის ფასების გაზრდის შესახებ შეთქმულების გამო – ეს არის ინიციატივა ნავთობის კარტელის წინააღმდეგ.

ევროკავშირი და აშშ

CNN nightcap: იპოთეკის განაკვეთები კიდევ გაიზარდა ამ კვირაში და ამ ზრდის ტენდენციის შედეგად განაკვეთებმა ორ პროცენტზე მეტით აიწია მიმდინარე წელს. Freddie Mac-ის თანახმად, 30-წლიანი ფიქსირებული განაკვეთის იპოთეკა, 5 მაისის მდგომარეობით, საშუალოდ 5,27%-ს შეადგენდა, როცა მხოლოდ 5,10% ფიქსირდებოდა ერთი კვირის წინ. ეს მაჩვენებელი ყველაზე მაღალია 2009 წლის შემდეგ და საკმაოდ აღემატება 2,96%-იან საშუალო მაჩვენებელს.

Economist Intelligence Unit: ევროზონის ინფლაციამ მარტში 7.5%-ს მიაღწია. ანარგომატარებლების ფასები ამის მთავარი ფაქტორია, სამრეწველო საქონლის ფასები ყოველწლიურად თითქმის 15%-ით გაიზარდა. აცხადებს ემილი მანსფილდი, ევროპის მთავარი ეკონომისტი, EIU.

კრიპტოვალუტა

Bloomberg: ბიტკოინი ბოლო თვის მინიმუმზეა, რადგან ოპტიმიზმი, რომელიც დაფიქსირდა ფინანსურ ბაზრებზე Fed-ის შეხვედრის შემდეგ, ხანმოკლე აღმოჩნდა.

Insider Intelligence: 2021 წელს კრიპტოვალუტაში ტრანზაქციების მოცულობამ მთელი მსოფლიოს მასშტაბით 6,1 მილიარდი დოლარი შეადგინა რაც 177,3%-ით მეტია 2,2 მილიარდ დოლარზე, ანუ წინა წელთან შედარებით. 2023 წელს კრიპტო ტრანზაქციის ღირებულება 16,16 მილიარდ დოლარს მიაღწევს, რადგან მეტი ბიზნესი მიიღებს ამ ციფრულ ვალუტას გადახდის სახით. კრიპტოვალუტის ბუმი ემთხვევა პანდემიის დაწყების შემდგომ პერიოდს, როდესაც ციფრულმა აქტივებმა დაიპყრო სახლში და ინტერნეტში ჩარჩენილი ადამიანების წარმოსახვა. ჩვენი შეფასებით, აშშ-ში ზრდასრულ მოქალაქეთა თითქმის 13% კრიპტოვალუტას ფლობს. მფლობელთა უმეტესობა მას გრძელვადიანი ინვესტიციებისთვის ინახავს და მხოლოდ 10% იყენებს თავის კრიპტოვალუტას ტრანზაქციებზე. ამასთან, კრიპტო გადახდების მომხმარებელთა ბაზა ორნიშნა ზრდის ტემპს აჩვენებს 2023 წლამდე, მიუხედავად იმისა, რომ მფლობელების ზრდა ჯამში შენელდება.

ევროკავშირის განწყობა

ევროკომისია: ევროპის ყველა წევრ ქვეყანაში ჩატარდა Eurobarometer-ის კვლევა, რომელიც ხუთშაბათს გამოქვეყნდა. კვლევა აჩვენებს დიდ კონსენსუსს ევროკავშირის მოქალაქეებს შორის, უკრაინაში რუსეთის შეჭრაზე ევროკავშირის პასუხის სასარგებლოდ. ძალიან მაღალია რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციების მხარდაჭერა უკრაინის წინააღმდეგ სამხედრო თავდასხმის შემდეგ. ევროპელების აბსოლუტური უმრავლესობა (80%) ამართლებს რუსეთის წინააღმდეგ ეკონომიკურ სანქციებს. ევროპელების 79% ამართლებს სანქციებს რუსი ოლიგარქების წინააღმდეგ, რათა დაწესდეს მკაფიო ეკონომიკური და პოლიტიკური სასჯელი რუსეთის პოლიტიკურ ელიტაზე, რომელიც პასუხისმგებელია შეჭრაზე.

ბლუმბერგი: შვეიცარიის ხელისუფლების მიერ დღემდე ჩამორთმეული 7,6 მილიარდი დოლარის რუსული აქტივები „შეურაცხმყოფელია“, განაცხადა კრემლის ღია კრიტიკოსმა ბილ ბრაუდერმა შვეიცარიაში რუსული კაპიტალის თემაზე გამართულ ბრიფინგზე. ეს არის „ბევრი ფული აბსოლუტური თვალსაზრისით, მაგრამ შვეიცარია არის ბინძური რუსული ფულის ერთ-ერთი მთავარი მიმართულება“, – თქვა ბრაუდერმა იმის გათვალისწინებით, რომ შვეიცარიის ბანკირების ასოციაციამ განაცხადა, რომ ქვეყნის ბანკებში 150-დან 200 მილიარდ შვეიცარიულ ფრანკამდე (202 მილიარდი დოლარი) რუსული აქტივებია.