გადამფრენი ფრინველების მსოფლიო დღე

ჩააქრეთ ღამით სინათლე ფრინველებისთვის! – 2022 წელს გადამფრენი ფრინველების მსოფლიო დღე სინათლით დაბინძურების შესახებ ცნობიერების ამაღლებას ემსახურება.

გამომდინარე იქიდან, რომ დედამიწის ზედაპირზე ხელოვნური განათების რაოდენობა ყოველწლიურად მინიმუმ 2 პროცენტით იზრდება, სინათლით დაბინძურება, როგორც გარემოს დაბინძურების ერთ-ერთი სახე, სულ უფრო და უფრო მნიშვნელოვან საფრთხეს წარმოადგენს ბიომრავალფეროვნების სხვადასხვა წარმომადგენლისთვის.

სინათლით დაბინძურება განსაკუთრებით დიდ გავლენას ახდენს გადამფრენ ფრინველებზე, მათ ბიოლოგიურ რიტმზე, ქცევასა და მიგრაციის მარშრუტებზე.

ყოველწლიურად, მილიონობით გადამფრენი ფრინველი იღუპება განათებულ შენობებთან შეჯახებების შედეგად, რადგან გადაჭარბებული ხელოვნური განათება ღამით იწვევს ფრინველების დეზორიენტაციას.

სინათლით დაბინძურება ხშირად იწვევს ფრინველთა ბიოლოგიური საათის დარღვევასა და ქცევის ცვლილებას, ფრინველის გაღიზიანებას ან მიზიდვას, რაც უარყოფით გავლენას ახდენს მიგრაციის მარშრუტებზე.

აღნიშნულიდან გამომდინარე მსოფლიო ერთიანი ძალისხმევით მუშაობს მიგრირებად სახეობებზე ხელოვნური სინათლის ზემოქმედების შესამცირებლად. “ველური ცხოველების მიგრირებადი სახეობების დაცვის შესახებ” კონვენციის მხარეთა კონფერენციის ბოლო შეხვედრაზე მიიღეს 13.5 რეზოლუცია „სინათლით დაბინძურების სახელმძღვანელო ველური ბუნებისთვის“, რომელიც მოუწოდებს შესაბამისი სახელმძღვანელოს შემუშავებისკენ. სახელმძღვანელო დასამტკიცებლად კონვენციის მხარეებს საბოლოოდ წარედგინება 2023 წელს დაგეგმილ კონფერენციაზე (CMS COP14).

გარდა ამისა, მსოფლიოში სულ უფრო და უფრო მეტი ქალაქი ცდილობს გაზაფხულსა და შემოდგომაზე მიგრაციის პერიოდში შენობები იყოს ჩამქრალი ან მკრთალად განათებული.

თითოეულ ჩვენგანს შეგვიძლია, ჩვენი წვლილი შევიტანოთ სინათლით დაბინძურების შესამცირებლად – შევარჩიოთ მკრთალი განათება ეზოებისთვის, განათება მივმართოთ ქვემოთ და გამოვრთოთ, როდესაც არ ვართ შინ.

გადამფრენი მფრინველების მსოფლიო დღე 2006 წლიდან აღინიშნება და ეს დღე ხაზს უსვამს გადამფრენი ფრინველების და მათი საარსებო გარემოს დაცვის აუცილებლობას. ფრინველთა მიგრაციის პიკი სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა დროს არის, თუმცა გადამფრენი ფრინველების მსოფლიო დღეების აღნიშვნა ძირითადად მაისისა და ოქტომბრის მეორე შაბათს ხდება.

საქართველოს ტერიტორიები გამორჩეულად მნიშვნელოვანი ადგილებია გადამფრენი ფრინველებისთვის. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ე.წ. „ბათუმის სამიგრაციო ძაბრი“, რომელიც ფრინველთა მიგრაციის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი დერეფანია. ყოველწლიურად ამ სამიგრაციო მარშრუტზე მილიონობით ფრინველი მიგრირებს.